Wyjazd wolontariuszy, który jest wypoczynkiem dzieci i młodzieży (Cześć 2 cyklu: Wolontariat niepełnoletnich w NGO)




Zgodnie z zapowiedzią kontynuujemy
nasz cykl Wolontariat niepełnoletnich w NGO. Autorem cyklu jest Marzena Dobner,
świetnie zapowiadająca się przyszła prawnik, a całość powstała w ramach współpracy
z kancelarią 4NGO Kancelaria Radcy Prawnego Piotr Jaros.

Jakie przepisy należy stosować,
planując zorganizowany wyjazd (dla ułatwienia przyjmijmy, że odbywa się on w
skali krajowej) z udziałem niepełnoletnich wolontariuszy, podczas którego będą oni
realizować różne aktywności, przewidziane w ramach projektu NGO? Aby
odpowiedzieć na to pytanie, należy przeanalizować regulacje z ustawy o systemie
oświaty i pewne przepisy dotyczące turystyki
Zgodnie z art. 92a ust. 1 ustawy z
dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 1991 r., nr 95, poz. 425 z
późn. zm.) przez wypoczynek dzieci i młodzieży należy rozumieć „wypoczynek
organizowany dla dzieci i młodzieży
w celach rekreacyjnych lub
regeneracji sił fizycznych i psychicznych, połączony ze szkoleniem lub
pogłębianiem wiedzy, rozwijaniem zainteresowań, uzdolnień lub kompetencji
społecznych dzieci i młodzieży, trwający nieprzerwanie co najmniej 2 dni, w
czasie ferii letnich i zimowych oraz wiosennej i zimowej przerwy świątecznej, w
kraju lub za granicą, w szczególności w formie kolonii, półkolonii, zimowiska,
obozu i biwaku.” Przesłankami wypoczynku dzieci i młodzieży są więc:
  • cel rekreacyjny lub regeneracyjny,
    połączony z celami edukacyjnymi (szkolenie, pogłębianie wiedzy, rozwój
    zainteresowań, uzdolnień, kompetencji społecznych),
  • czas trwania nieprzerwanie przez minimum
    2 dni,
  • w okresie wolnym od nauki szkolnej,
    w kraju lub za granicą,
  • w różnych formach, których ustawowy zbiór
    jest otwarty (kolonia, półkolonia, obóz, biwak, zimowisko),
  • nie jest nim wypoczynek organizowany
    w kręgu rodziny (osób spokrewnionych albo osób niespokrewnionych pozostających
    w faktycznym związku, wspólnie zamieszkujących i gospodarujących) i znajomych,
    tj. wypoczynek organizowany dla dzieci własnych lub dzieci znajomych przez
    rodzinę lub osoby znane rodzicom osobiście (por. art. 92a ust. 2-3).
Organizatorami wypoczynku mogą być
m.in.
osoby
fizyczne, osoby prawne i jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości
prawnej (inne niż szkoły i placówki oraz
przedsiębiorcy wpisani do rejestru organizatorów
turystyki i przedsiębiorców ułatwiających nabywanie powiązanych usług
turystycznych, o którym mowa w art. 22 ust. 2 ustawy z dnia 24 listopada 2017
r. o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych – Dz. U. poz.
2361).
Organizowany przez wymienione podmioty wypoczynek może
odbywać się w celach niezarobkowych albo zarobkowych.  Zarobkowy charakter wypoczynku organizowanego
przez tę grupę podmiotów jest możliwy, jeśli organizowany przez nie wypoczynek nie
stanowi imprezy turystycznej, o której mowa w art. 4 pkt 2 ustawy o imprezach
turystycznych i powiązanych usługach turystycznych. 
W dużym skrócie można  wskazać, że impreza turystyczna ma charakter stricte komercyjny, dotyczący wyłącznie
przedsiębiorców
i
jest zespołem co najmniej dwóch usług, takich jak przewóz pasażerów,
zakwaterowanie celach innych niż pobytowe, wynajem pojazdów samochodowych lub
innych pojazdów silnikowych oraz inne odrębne usługi, spełniające przedstawione
już przesłanki. Jej uczestnicy poza zobowiązaniem do zapłaty nie są zasadniczo
zobligowani do wykonywania żadnych innych świadczeń na rzecz organizatora lub
innych podmiotów, co odróżnia imprezę turystyczną od wypoczynku w myśl
definicji legalnej z ustawy o systemie oświaty, a tym bardziej od wyjazdu
niepełnoletnich wolontariuszy w związku z projektem NGO. Znacznie bardziej
adekwatne wydają się odnoszone do szkół i placówek przepisy dotyczące
wycieczek, zawarte w
rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z
8 listopada 2001 r.
w
sprawie warunków i sposobu organizowania przez publiczne przedszkola, szkoły i
placówki krajoznawstwa i turystyki. Jest to jednak zagadnienie po pierwsze
dotyczące jedynie szkół i placówek, z wyłączeniem innych organizacji i
podmiotów, po drugie zbyt obszerne i wykraczające poza ramy niniejszego tekstu.

Rodzaje wyjazdów wolontariuszy

Możemy więc spotkać się dwoma
rodzajami wyjazdów:
  1. nie
    spełniających łącznie przesłanek wypoczynku z ustawy o systemie oświaty,
  2. spełniających
    łącznie przesłanki wypoczynku z ustawy o systemie oświaty.
     

Ad. 1  

Jeśli organizowany przez trzeci
sektor wyjazd niepełnoletnich wolontariuszy nie spełnia łącznie przesłanek
wypoczynku, wówczas należy go zorganizować zgodnie z przepisami ustawy o
działalności pożytku publicznego i o wolontariacie dotyczących pracy
wolontariuszy, uwzględniając w szczególnym stopniu wymogi bezpieczeństwa i
higieny pracy. Warto również mieć na uwadze inne regulacje, zarówno te dotyczące
szeroko pojętej turystyki i wypoczynku dzieci i młodzieży (por. np.
rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 8 listopada 2001 r.
w sprawie warunków i sposobu organizowania przez publiczne przedszkola, szkoły
i placówki krajoznawstwa i turystyki – Dz.U. 2001, nr 135, poz. 1516;
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 marca 2016 r. w sprawie
wypoczynku dzieci i młodzieży – Dz. U. z 2016 r., poz. 452), a także regulacje
Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego, dotyczące władzy rodzicielskiej (por. art.
92 i n.) i przepisy Kodeksu karnego, penalizujące narażenie człowieka na
bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia lub ciężkiego uszczerbku na zdrowiu
(por. art. 160 par. 1).
Ad. 2  
Jeśli natomiast wyjazd połączony
z wolontariatem dzieci i młodzieży spełnia łącznie przesłanki wypoczynku dzieci
i młodzieży – przede wszystkim jeśli:
1. organizowany
jest w celu rekreacyjnym i edukacyjnym,
2. czas
trwania wynosi minimum nieprzerwane 2 dni,
3. odbywa
się w okresie wolnym od nauki szkolnej,
4. organizowany
jest przez osoby spoza kręgu rodzinnego i środowiska znajomych,
5. nie
jest imprezą turystyczną w rozumieniu ustawy o imprezach turystycznych i powiązanych
usługach turystycznych.
Wówczas należy go zorganizować zgodnie
z wymogami zawartymi w art. 92c i n. ustawy o systemie oświaty. NGO jako
organizator wypoczynku musi wówczas spełnić szereg wymogów.
Jakie konkretnie wymogi muszą zostać
zapewnione, zaprezentujemy w kolejnej, ostatniej części naszego cyklu
Wolontariat niepełnoletnich w NGO

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.

Powiązane posty